Wielkanoc w Danii (Påske) to przede wszystkim czas spotkań rodzinnych i, coraz częściej, wyjazdów zagranicznych. Okres świąteczny trwa od Wielkiego Czwartku do Poniedziałku Wielkanocnego, są to więc dni wolne od pracy, ale Duńczycy często wyjeżdżają na wiosenny urlop już w weekend poprzedzający Wielkanoc.

Przygotowania do Wielkanocy w Danii

Wielkanoc poprzedza okres Wielkiego Postu (Fastetiden), który trwa 40 dni. Choć współcześnie Duńczycy niezwykle rzadko przestrzegają postu w tradycyjnym sensie, to nadal jest to czas przygotowań do świąt. Domy dekorowane są wiosennymi ozdobami w kolorach żółtym, zielonym i pastelowych, symbolizujących odrodzenie przyrody. Do najpopularniejszych dekoracji należą:

Żonkile (påskeliljer) – symbol wiosny i nowego życia,
Gałązki wierzby (grene af pil), często ozdabiane piórkami,
Pisanki (påskeæg), zarówno te malowane ręcznie, jak i wykonane z czekolady,
Świeczki wielkanocne (påskelys), często w kształcie jajek lub kurczaków.

Wielu Duńczyków spędza okres przedświąteczny na przygotowywaniu wielkanocnych dekoracji wspólnie z rodziną. Dzieci chętnie uczestniczą w malowaniu jajek, a niektórzy dorośli wciąż jeszcze wysyłają wielkanocne kartki (påskekort), ozdobione motywami wiosennymi.

Wielkanocne tradycje i zwyczaje w Danii

Listy wielkanocne – gækkebreve

Jednym z najbardziej unikalnych duńskich zwyczajów wielkanocnych jest tradycja pisania gækkebreve, czyli anonimowych wielkanocnych listów. Są to ozdobne, ręcznie wycinane kartki z rymowanym wierszykiem, które wysyła się do znajomych i rodziny, ale także do swoich sympatii. Nadawca nie podpisuje się imieniem, lecz stawia w jego miejscu liczbę kropek odpowiadającą liczbie liter w imieniu. Odbiorca ma za zadanie odgadnąć, kto jest autorem listu. Jeśli mu się to uda, nadawca musi podarować mu wielkanocne jajko (påskeæg), zazwyczaj wykonane z czekolady. Jeśli jednak adresat nie odgadnie, sam musi obdarować nadawcę czekoladowym jajkiem.

Poszukiwanie wielkanocnych jajek

Podobnie jak w wielu innych krajach, także w Danii dzieci uwielbiają tradycję poszukiwania wielkanocnych jajek (påskeæggejagt). Rodzice i dziadkowie ukrywają czekoladowe jajka w ogrodzie lub w domu, a najmłodsi szukają ich z radością. W niektórych rodzinach jajka chowa påskeharen – wielkanocny królik.

Obrzędy religijne

Dla osób religijnych Wielkanoc jest także czasem uczestniczenia w nabożeństwach w kościołach luterańskich. Wielki Czwartek (Skærtorsdag) i Wielki Piątek (Langfredag) to dni refleksji nad Męką Chrystusa, natomiast Niedziela Wielkanocna (Påskedag) jest radosnym dniem świętowania Zmartwychwstania. W Danii istnieją również, choć nieliczne, wspólnoty i kościoły katolickie.

Wielkanocna kuchnia

Jednym z najważniejszych elementów duńskiej Wielkanocy jest tradycyjna kuchnia. Świąteczne posiłki spożywane są najczęściej w gronie rodzinnym i składają się z różnorodnych dań.

Popularne potrawy wielkanocne

Jajka (æg) – podawane w różnych formach, zarówno gotowane, jak i w sałatkach,
Jagnięcina (lam) – tradycyjna pieczeń wielkanocna, często z ziołami,
Śledzie (sild) – marynowane w occie, śmietanie lub z przyprawami,
Smørrebrød – kanapki na chlebie żytnim, często z jajkiem i krewetkami,
Zupa szparagowa (aspargessuppe) – delikatna, kremowa zupa serwowana jako przystawka,
Duńskie sery (danske oste) – w różnych wariantach, często podawane z chrupkim chlebem (knækbrød).

Påskebryg – wielkanocne piwo

Duńczycy uwielbiają piwo, a na Wielkanoc wiele browarów przygotowuje specjalne edycje świątecznego trunku – påskebryg. Jest to zazwyczaj ciemniejsze, mocniejsze piwo o bogatym smaku. Tradycja picia wielkanocnego piwa jest stosunkowo nowa, ale cieszy się ogromną popularnością.

Wielkanoc a hygge

Jak każde duńskie święto, również Wielkanoc związana jest z pojęciem hygge – czyli ciepłej, przytulnej atmosfery w towarzystwie bliskich. Długie świąteczne weekendy to idealna okazja do odpoczynku, rodzinnych spotkań i delektowania się pysznym jedzeniem.

Wielu Duńczyków korzysta z okazji, aby wyjechać na krótkie wakacje, na przykład do domków letniskowych (sommerhuse) nad morzem lub na południe Europy. Wielkanoc przypada często na czas pierwszych wiosennych dni, dlatego spacery i aktywności na świeżym powietrzu są nieodłącznym elementem świętowania.

Przydatne słownictwo wielkanocne w języku duńskim:

Påske – Wielkanoc
Påskedag – Niedziela Wielkanocna
Påskedag – Poniedziałek Wielkanocny
Skærtorsdag – Wielki Czwartek
Langfredag – Wielki Piątek
Påskelørdag – Wielka Sobota
Påskeæg – wielkanocne jajko
Påskeliljer – żonkile
Påskeharen – wielkanocny królik
Gækkebrev – wielkanocny list-zagadka
Påskeferie – przerwa wielkanocna
Påskebryg – wielkanocne piwo
Påskefrokost – śniadanie wielkanocne
Smørrebrød – tradycyjna kanapka duńska
Lam – jagnięcina
Hygge – przytulna atmosfera, duńskie poczucie komfortu

Źródła:
https://www.bilka.dk/paaske/guides-paaske/gd/paasketraditioner/
https://haveadanish.com/paaske-i-danmark/
https://ksiazkiposzwedzku.pl/pl/n/Wielkanoc-w-Skandynawii/87
https://skandynawia.net.pl/tradycje-wielkanocne-w-danii/
https://traditionstid.dk/paske/pasketraditioner-i-danmark/