Języki skandynawskie są do siebie zaskakująco podobne, ale przy bliższym poznaniu ujawniają wiele subtelnych i mniej subtelnych różnic. Osoby uczące się norweskiego lub duńskiego często napotykają trudności związane z rozróżnieniem tych języków, zwłaszcza w mowie. Choć zapisy wyglądają bardzo podobnie, wymowa, struktura gramatyczna i słownictwo potrafią zaskakiwać. W niniejszym artykule porównujemy norweski i duński, prezentując najważniejsze podobieństwa i różnice między nimi. To praktyczny przewodnik dla osób planujących naukę jednego z tych języków – zarówno indywidualnie, jak i w ramach kursu norweskiego lub kursu duńskiego online.

Co warto wiedzieć o języku norweskim?

Język norweski ma dwie oficjalne formy pisane – bokmål i nynorsk. Zdecydowana większość Norwegów posługuje się jednak bokmålem, który jest również najczęściej wykorzystywany w materiałach edukacyjnych. Warto jednak mieć świadomość istnienia ogromnej liczby dialektów – szacuje się, że w Norwegii może istnieć nawet kilkaset. Dzięki temu Norwegowie od dziecka ćwiczą ucho na rozmaite brzmienia, co sprawia, że łatwiej im zrozumieć sąsiadów ze Szwecji i Danii. Dialekty te często różnią się od siebie i to bardzo mocno, a mieszkańcy północnego Tromsø mogą brzmieć całkowicie inaczej niż mieszkańcy południowego Stavanger czy stolicy Oslo.

Jeśli chodzi o norweską fonetykę jest ona dość przejrzysta. Choć wymowa różni się w zależności od regionu, to w porównaniu z duńską wymową norweski uchodzi za bardziej intuicyjny. Osoby rozpoczynające naukę języka norweskiego mogą też liczyć na logiczną gramatykę. Dobra informacje jest również taka, że znajomość norweskiego ułatwia komunikację z osobami mówiącymi po szwedzku i duńsku.

Co warto wiedzieć o języku duńskim?

Język duński często budzi uśmiech na twarzach Szwedów i Norwegów – głównie przez charakterystyczną wymowę przypominającą mówienie z ziemniakiem w ustach. Duńczycy słyną z „połykania” wielu liter i sylab, co niekiedy stanowi wyzwanie dla osób uczących się tego języka. Z tego też względu nauka języka duńskiego bywa zwykle trudniejsza niż norweskiego. Na szczęście nie oznacza to, że jego opanowanie jest niemożliwe. Wiele osób z pewnością ucieszy się z informacji, że duńska gramatyka jest banalnie prosta. Jeśli na dodatek znamy angielski lub niemiecki, jesteśmy w stanie nauczyć się jej w naprawdę krótkim czasie.

Duński ma wyjątkowe cechy fonetyczne, takie jak gardłowe „r” (skarre-r), miękkie „d” (blødt d) oraz zwarcie krtaniowe (stød), które może całkowicie zmienić znaczenie wyrazu. Na przykład, słowo „hund” (pies) i „hun” (ona) różnią się tylko zwarciem krtaniowym. Wszystko to powoduje, że język mówiony bywa trudny do zrozumienia nawet dla sąsiadów z Norwegii i Szwecji. Nic więc dziwnego, że dla osób rozpoczynających kurs duńskiego wyłapanie tych nietypowych dźwięków może być na początku wyzwaniem. W piśmie język duński jest bliski norweskiemu bokmålowi. Różnice zaczynają być widoczne przede wszystkim podczas rozmowy.

Czym różni się nauka języka duńskiego od norweskiego? Porównanie

Nauka języka duńskiego jest zdecydowanie większym wyzwaniem fonetycznym niż nauka norweskiego. Duńska wymowa może być trudna do opanowania, szczególnie na początku. Z kolei wymowa norweska, choć różni się w zależności od regionu, jest bardziej klarowna i bliższa pisowni. W praktyce język duński wymaga dużej praktyki słuchowej, aby opanować specyficzne dźwięki. Warto również dodać, że wymowa norweska jest bardziej intuicyjna dla Polaków, co przekłada się na szybsze postępy w mówieniu. Warto jednak dodać, że w Norwegii nie istnieje jeden ujednolicony standard mówiony. Każdy region, a często nawet każde miasto, ma swój wariant języka. W Danii sytuacja jest nieco prostsza – mimo obecności dialektów standardowy język używany w mediach i edukacji jest bardziej jednolity.

Szkoła języków skandynawskich zwróci również uwagę na gramatykę. Choć ogólne zasady są zbliżone, istnieją pewne różnice. Przykładem może być tzw. podwójna określoność, czyli użycie zarówno rodzajnika, jak i końcówki określonej rzeczownika (den store bilen – ten duży samochód). Taka konstrukcja występuje w norweskim, ale nie jest stosowana w języku duńskim. Poza tym norweski dopuszcza zarówno postawienie zaimka dzierżawczego przed, jak i za rzeczownikiem określonym, np. „min bil” lub „bilen min”. W języku duńskim możliwa jest wyłącznie pierwsza konstrukcja („min bil”), druga forma jest niepoprawna.

Kolejnym wyzwaniem dla osób uczęszczających na kurs duńskiego zarówno online, jak i w formie stacjonarnej jest system liczebników od 50 do 90. Te liczebniki wywodzą się z archaicznego sposobu liczenia opartego na dwudziestkach. W norweskim systemie liczebników struktura jest bardziej logiczna i łatwiejsza do przyswojenia.

Podobieństwa i różnice w słownictwie duńskim i norweskim

Pomimo wymienionych wcześniej różnic, duński i norweski są bardzo do siebie podobne pod względem słownictwa. Podstawowe zwroty i struktury gramatyczne wyglądają niemal identycznie:

Kocham cię: „Jeg elsker dig” (duński), „Jeg elsker deg” (norweski);
Jak się nazywasz?: „Hvad hedder du?” (duński), „Hva heter du?” (norweski);
Dziękuję: „Tak” (duński), „Takk” (norweski).

Wspólne korzenie językowe sprawiają, że wiele słów jest niemal identycznych, co znacznie ułatwia naukę drugiego języka, jeśli już opanowało się pierwszy. Pisownia często różni się jedynie minimalnie, co pozwala szybko przyswoić sobie oba języki jednocześnie.

Oczywiście istnieje także długa lista tzw. fałszywych przyjaciół, czyli słów, które brzmią podobnie, ale mają inne znaczenie. Przykładowo artig po norwesku oznacza „zabawny”, a po duńsku „dobrze wychowany”, blød (mówiąc o człowieku) oznacza po duńsku „dobry, łagodny, wyrozumiały” zaś po norwesku „strachliwy i przewrażliwiony”. Do mniej lub bardziej zabawnych sytuacji może dojść, jeśli pomylimy słowa at grine z å grine. To pierwsze oznacza po duńsku śmiać się, zaś drugie po norwesku oznacza płakać. Kolejnym zabawnym przykładem jest słowo at jule – po duńsku „przygotowywać się do świąt Bożego Narodzenia” w potocznym języku oraz słowo å jule oznaczające po norwesku „dawać lanie”. Takie rozbieżności mogą prowadzić do nieporozumień, zwłaszcza na początkowym etapie nauki.

Zainteresował Cię temat języków skandynawskich? Szkoła języków Driada zaprasza na kursy! Oferujemy zarówno kurs norweskiego online, kurs duńskiego online, jak i specjalistyczny kurs języka norweskiego i duńskiego dla firm. Skontaktuj się z nami już dziś i rozpocznij fascynującą podróż językową po Skandynawii!