Historia i znaczenie Grundlovsdag

5 czerwca 1849 roku król Fryderyk VII podpisał pierwszą demokratyczną konstytucję Królestwa Danii (Danmarks Riges Grundlov), przekształcając kraj z monarchii absolutnej w monarchię konstytucyjną. Był to rezultat nacisków społecznych i inspiracji wydarzeniami rewolucyjnymi w Europie, w tym Wiosną Ludów. Konstytucja zapewniła podstawowe wolności obywatelskie, takie jak wolność słowa, zgromadzeń i prawo do udziału w wyborach (do roku 1915 tylko dla mężczyzn). Dokument ten był wielokrotnie nowelizowany, ale data 5 czerwca pozostała symbolem początku demokracji w Danii.

Jak Duńczycy obchodzą swoje święto narodowe?

W przeciwieństwie do 3 maja w Polsce, Grundlovsdag nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy, choć wiele osób bierze wolne – zwłaszcza w sektorze publicznym i edukacji. Charakter obchodów jest raczej stonowany i skupiony na debatach politycznych, przemówieniach oraz wydarzeniach lokalnych organizowanych przez partie polityczne, stowarzyszenia obywatelskie i szkoły.

Typowe elementy obchodów to:

• Przemówienia polityków – na placach, w parkach i domach kultury politycy wygłaszają przemowy, odnosząc się do aktualnych tematów społecznych i politycznych. To dobra okazja, by wsłuchać się w różnorodne opinie i uczestniczyć w demokratycznym dialogu.
• Debaty publiczne i spotkania obywatelskie – organizowane przez związki zawodowe, uczelnie i organizacje pozarządowe.
• Rodzinne pikniki i festyny lokalne – choć bez wielkiego patosu, wiele rodzin spędza ten dzień razem na świeżym powietrzu.
• Widoczność flagi narodowej (Dannebrog) – Duńczycy wywieszają flagi na domach, ogrodach, balkonach, a także dekorują stoły czy wypieki w barwach narodowych.
• W niektórych miejscach odbywają się również koncerty plenerowe lub wydarzenia kulturalne z udziałem artystów i organizacji lokalnych.

Wartości duńskie i znaczenie Grundlovsdag dziś

W czasach globalnych wyzwań – takich jak zmiany klimatyczne, kryzysy migracyjne czy wojny – Grundlovsdag to także moment, by zastanowić się nad przyszłością demokracji. Duńczycy cenią sobie dialog, kompromis i wysoki poziom zaufania społecznego. To właśnie w Dzień Konstytucji często padają ważne pytania o to, jak zachować i rozwijać te wartości w nowym kontekście społecznym.

Przydatne słownictwo duńskie związane z Grundlovsdag

Dzień Konstytucji w Danii to nie tylko moment historyczny, ale także święto wspólnoty i refleksji nad wartościami demokratycznymi. Choć obchodzony w spokojniejszy i mniej spektakularny sposób niż w Polsce, Grundlovsdag odgrywa ważną rolę w kształtowaniu tożsamości narodowej Duńczyków. To dzień, w którym wspomina się nie tylko przeszłość, ale też patrzy w przyszłość – z nadzieją, odpowiedzialnością i otwartością na dialog.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o duńskiej kulturze, zapisz się na letni kurs duńskiego online od podstaw, który startuje już 23 czerwca. Jeśli jesteś zainteresowana/y kursem średnio zaawansowanym, zaawansowanym lub kursem indywidualnym, skontaktuj się z nami! 

Autorka: Magda Makara