Czasowniki modalne odgrywają kluczową rolę w języku duńskim, podobnie jak w innych językach germańskich. Służą do wyrażania możliwości, konieczności, umiejętności, powinności oraz pozwolenia. W języku duńskim istnieje sześć podstawowych czasowników modalnych:

• kunne – móc, potrafić
• skulle – musieć, mieć zamiar
• ville – chcieć, zamierzać
• måtte – musieć
• burde – mieć powinność
• turde – odważyć się

Czasowniki modalne, podobnie jak wszystkie czasowniki, odmieniają się przez czasy. Ciekawe jest, że ich forma przeszła jest taka sama, jak forma bezokolicznika:

Bezokolicznik	Czas teraźniejszy	Czas przeszły prosty	Czas przeszły złożony
at kunne	kan	kunne	kunnet
at skulle	skal	skulle	skullet
at ville	vil	ville	villet
at måtte	må	måtte	måttet
at burde	bør	burde	burdet
at turde	tør	turde	turdet

Charakterystyka i użycie duńskich czasowników modalnych

1. Kunne
Czasownik kunne oznacza zdolność lub możliwość wykonania czynności, a także pozwolenie.

• Jeg kan tale dansk. – Potrafię mówić po duńsku.
• Kan jeg få en kop kaffe? – Czy mogę dostać filiżankę kawy?

2. Skulle
Czasownik skulle ma kilka znaczeń, zależnych od kontekstu. Może oznaczać konieczność, przyszłość lub warunek.

• Vi skal snakke om det i morgen. – Będziemy rozmawiać o tym jutro.
• Du skal lave dine lektier. – Musisz odrobić lekcje.

Czasownik skulle może też występować bez czasownika głównego, kiedy mowa o przemieszczaniu się, jak w przykładzie:

• Jeg skal til København i morgen. – Jutro jadę do Kopenhagi.

3. Ville
Czasownik ville odnosi się do chęci, zamiaru lub przypuszczenia.

• Jeg vil gerne have en is. – Chciałbym loda.
• Det ville være en god idé. – To byłby dobry pomysł.

4. Måtte
Czasownik måtte oznacza konieczność, ale także przypuszczenie lub zgodę.

• Jeg må gå nu. – Muszę już iść.
• Du må godt komme ind. – Możesz wejść. / Du må ikke komme ind. – Nie wolno Ci wejść.

5. Burde
Czasownik burde wyraża powinność, czyli coś, co jest zalecane, ale niekoniecznie wymagane.

• Du burde spise sundt. – Powinieneś zdrowo się odżywiać.
• Han burde sige undskyld. – On powinien przeprosić.

6. Turde
Czasownik turde oznacza odwagę do wykonania jakiejś czynności.

• Jeg tør ikke svømme i koldt vand. – Nie mam odwagi pływać w zimnej wodzie.
• Tør du sige det til ham? – Odważysz się mu to powiedzieć?

Konstrukcja gramatyczna czasowników modalnych w języku duńskim

Czasowniki modalne w języku duńskim zachowują się podobnie jak w języku angielskim – są zazwyczaj używane w połączeniu z bezokolicznikiem głównego czasownika bez at (zwróć jednak uwagę na czasownik at skulle):

• Jeg kan spille guitar. – Potrafię grać na gitarze.
• Du skal læse denne bog. – Musisz przeczytać tę książkę.

Czasowniki modalne w języku duńskim są niezwykle ważne w codziennej komunikacji. Ich znajomość pozwala na bardziej precyzyjne wyrażanie zamiarów, obowiązków oraz możliwości. Mimo że ich liczba jest ograniczona, ich zastosowanie jest szerokie, dlatego warto je dobrze opanować, aby poprawnie formułować wypowiedzi z ich użyciem w języku duńskim. Aby to zrobić, zapraszamy na nasze kursy języka duńskiego. 

Źródła:
https://denmarkandme.com/newsletter/level-up-your-danish-with-modal-verbs/
https://lex.dk/modalverber
https://talkpal.ai/grammar/modal-verbs-in-danish-grammar/
https://vfs.dansk.nu/en/1_8.php

Autorka: Magda Makara